İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) 4 Eylül 2018 tarihinde 30525 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Tebliğ hükümleri yürürlük tarihinden itibaren 6 ay süresince geçerlidir.
Tebliğin 3. Maddesine göre, Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. Söz konusu bedellerin en az %80’inin bir bankaya satılması zorunludur.
(Daha detaylı bilgi için: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/09/20180904-2.htm)
Tebliğin 5. Maddesine özelliği olan ihracat kalemleri ve bu kalemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde geçerli süreler ayrıca belirtilmiştir. Buna göre;
1. Yurt dışına müteahhit firmalarca yapılacak ihracatın bedelinin 365 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
2. Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip; uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin ise gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
3. İlgili mevzuat hükümlerine göre yurt dışına geçici ihracı yapılan malların verilen süre veya ek süre içinde yurda getirilmemesi veya bu süreler içerisinde satılması halinde satış bedelinin süre bitiminden veya kesin satış tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilerek bir bankaya satılması zorunludur.
4. Yürürlükteki İhracat Rejimi ve Finansal Kiralama (leasing) Mevzuatı çerçevesinde kredili veya kiralama yoluyla yapılan ihracatta, ihracat bedelinin kredili satış veya kiralama sözleşmesinde belirlenen vade tarihlerini izleyen 90 gün içinde yurda getirilerek bankalara satılması zorunludur.
İhraç edilen malların bedelinin süresinde yurda getirilerek, bankalara satılmasından ve ihracat hesabının süresinde kapatılmasından ihracatçılar sorumludur. Alacak hakkının satın alınması suretiyle ticari riskin bankalar veya faktoring şirketlerince üstlenilmesi durumunda, ihracat bedelinin yurda getirilmesi ile ilgili sorumluları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. İhracata aracılık eden bankalar ihracat bedellerinin yurda getirilmesini ve satışının yapılmasını izlemekle yükümlüdür.
İhracat bedellerinin yurda getirilmesi ve Türk Lirasına çevrilmesi uygulaması daha önce de uzunca bir süre uygulamada kalmış olup 08.02.2008 tarih 13186 sayılı kararla kaldırılmıştı. Dolayısıyla ihracat bedellerinin (döviz) yurda getirilmesi serbest bırakılmış ve getirilmemesi suç olmaktan çıkarılmıştı. 04.09.2018 tarihli yeni Tebliğ ile eski uygulama -süresi tekrar uzatılmadığı takdirde- 6 ay için tekrar getirilmiş bulunmaktadır.
Bununla birlikte eski uygulamada döviz satışlarında alınan binde 1’lik kambiyo gider vergisi yeni uygulamada yoktur. İhracatçı, ihracata aracılık eden bankanın uyguladığı döviz kurları üzerinden fiili ihraç tarihinden itibaren en fazla 180 gün içinde ihracat bedelinin %80’ini TL’ye çevirmek durumundadır. Aynı tutarı ithalat yapmak ya da başka bir amaçla tekrar dövize çevirmesi yönünde bir engel bulunmamaktadır. Ancak ihracatçılar için, bankada geçerli olan döviz alım-satım işlemlerindeki farktan dolayı ekstra bir maliyet söz konusu olabilecektir. Ekstra kur farkı maliyetinin oluşmaması için bankaların ihracat bedellerini TL’ye çevirmelerinde uygulayacakları döviz alım-satım fiyatlarının birebir olması gerekir. Bu detay, ihracatçılar ile bankalar arasında şimdiden görüşülerek ihracatçıya herhangi bir ek maliyetin çıkmaması adına önem arz etmektedir.